با مطالعه این نوشتار وضعیت‌های خطرناک را بشناسید تا هنگام مواجهه با آنها بتوانید معقولانه و منطقی، برای رفع و رجوع آنها گام بردارید.
هر فردی برای ازدواج معیارها و ملاک‌هایی دارد که به گمان خودش منطقی و اصولی است، اما حقیقت این است که حتی منطقی‌ترین ملاک‌های ازدواج هم ممکن است با تصورات اشتباه و باورهای نادرست ترکیب شود و چشم‌ها را روی حقایق ببندد.

البته این احتمال هم وجود دارد که هر جوان مجرد در آستانه ازدواج در موقعیتی قرار گیرد که به اجبار تن به وصلت دهد یا در شرایطی باشد که گمان کند ازدواج تنها راه نجات از موقعیت ناخوشایندش است. با مطالعه این نوشتار وضعیت‌های خطرناک را بشناسید تا هنگام مواجهه با آنها بتوانید معقولانه و منطقی، برای رفع و رجوع آنها گام بردارید.

1 - نداشتن شناخت کافی
می‌گویند «فرد خوبی است و خانواده با اصالتی دارد، اما هنوز مطمئن نیستم»، «در چند بار ملاقاتی که داشتم به نظر می‌آید فرد موجهی است»، «دو به شک هستم نمی‌دانم فرد مناسبی برای ازدواج هست یا نه» و... .

بسیاری از افراد به واسطه ارتباطات کوتاه‌مدت یا بلندمدت دوران آشنایی ممکن است احساس کنند آنچنان که باید و شاید یکدیگر را شناخته و از روحیات و خلقیات هم مطلع شده‌اند و می‌توانند جواب مثبت خود را به خانواده‌ها اعلام کنند، اما براستی شناخت شما کافی است؟ به نظر کارشناسان، ازدواج با یک فرد، ازدواج با کل وجود او و همه ابعاد زندگی اوست. حال، شناخت‌های چند جلسه خواستگاری یا شناخت‌های کافی‌شاپی، رستورانی و... فقط شناخت‌های کلیشه‌ای غیرجدی هستند که محدود به چند بعد شخصیت فرد می‌شود و دیگر ابعاد اصلی شخصیت وی را پنهان نگه می‌دارد و حقیقت وجود او را افشا نمی‌کند. پس هرگز برای یک ازدواج خوب و موفق، نمی‌توان به شناخت از شخصیت مجازی که عموما تفاوت بسیاری با شخصیت حقیقی دارد، بسنده کرد؛ این نوع آشنایی، پاسخگوی شناخت درست و کامل نیست.
 
راه‌حل :
شناخت همسر آینده به اندازه شناخت خود اهمیت دارد؛ اگر شناخت درست و کاملی از فرد مورد نظرتان ندارید، هرگز برای ازدواج عجله نکنید! فراموش نکنید ازدواج پیوندی مهم است که به شناختی عمیق و دوطرفه افراد از یکدیگر نیازمند است. برای شناخت بیشتر لازم است از افراد با تجربه فامیل کمک بگیرید تا آنان به مدد تجربه و آگاهی‌شان بتوانند تحقیقات گسترده‌ای راجع به این فرد انجام دهند یا آن که با یک روان‌شناس مجرب مشورت کنید و با کمک وی می‌توانید ابعاد شخصیتی فرد مورد نظرتان را بکاوید و از راهنمایی‌های تخصصی و راهکارهای کاربردی پیشنهادی ایشان، برای شناخت بیشتر گزینه انتخابی‌تان قدم بردارید.

2 - ازدواج به امید تغییر
«بسیار یکدنده و لجباز است، اما با مهربانی مطابق میلم می‌شود»، «من می‌توانم او را بروفق مرادم سازم»، «الان به هوای مجردی چنین رفتار می‌کند، دنیای تاهلی حال و هوایش را تغییر می‌دهد» و... .
با فردی مواجه شده‌اید که به نظر آدم جالبی است، بخشی از نیازها و خواسته‌های شما از همسر را برآورده می‌کند، اما در عین حال شخصیت او بسیار متفاوت از شخصیت شماست. با وجود این تصمیم دارید دل به دریا بزنید و با او ازدواج کنید؛ با خود می‌اندیشید بعدترها ممکن است همین تفاوت‌ها به جذابیت‌های زندگی شما تبدیل شود یا به این امید که بعد از شروع زندگی، بتوانید با صبوری و محبت نواقص شخصیتی او را برطرف کرده و تغییرش دهید، بر تصمیم ازدواج‌تان راسخ‌تر می‌شوید و پیش می‌روید.

راه‌حل :
می‌خواهید زیر پر و بالش را بگیرید، مرهمی بر مشکلاتش شوید، به او اعتماد به نفس دهید و ترغیبش کنید تا تغییر کند و به راه درست بیاید و... هدف خوب و پسندیده‌ای است، اما باید یادتان باشد تا زمانی که فردی نخواهد و خود انگیزه به تغییر نداشته باشد شما نمی‌توانید او را مجبور به تغییر کنید. چه‌بسا بسیاری به امید معجزه تغییر همسر بعد از ازدواج، مشکلات موجود را نادیده گرفته‌اند، اما به فاصله بسیار اندک، پس از ورود به زندگی متوجه این امر شده‌اند که حقیقت زندگی مشترک توفیر دوصدچندان با خیالپردازی پیش از ازدواج دارد. اگر در چنین شرایطی هستید، توصیه می‌کنیم خیال باطل تغییر همسر را از سرتان بیرون کنید. یقین داشته باشید اوضاع عوض نخواهد شد، شرایط همسرتان را همان‌گونه که هست بپذیرید و دوست داشته باشید.

3 - انتخاب‌های هیجانی و سرخوشانه
جملات یک جوان عاشق را بشنوید: «همون لحظه اول که دیدمش، مهرش به دلم نشست»، «ما با هم تفاهم داریم، می‌دانم خوشبخت می‌شویم»، «من فقط با این دختر‌/ ‌پسر ازدواج می‌کنم و گرنه قید ازدواج را می‌زنم»، «هیچ کس نمی‌تواند مرا از عشقم جدا کند» و... .
اندک نیستند دختران و پسرانی که با یک نگاه یا یک آشنایی کوتاه‌مدت، یک دل نه صد دل عاشق و شیدای هم شده‌ و به گمان آن که نیمه گمشده‌شان را پیدا کرده‌اند، بدون توجه به معیارهای اساسی و حتی با وجود مخالفت خانواده‌هایشان تصمیم به ازدواج گرفته و بر سر سفره عقد نشسته‌اند؛ اما بعد از گذشت اندک زمانی و گاه حتی تا زیر یک سقف نرفته از انتخابشان پشیمان شده و کاسه چه کنم، چه کنم به دست گرفته‌اند.اگر شما هم در چنین شرایطی، فقط به حکم عاشقی و علاقه‌مندی بسیار به فرد مقابلتان تصمیم به ازدواج گرفته‌اید، دست نگه دارید! بی‌شک شما تحت تاثیر هیجاناتتان جوگیر شده‌اید. بی‌تعارف باید بگوییم عشق آتشین چشم و گوشتان را کور و کر کرده است!

راه‌حل :
مواظب هیجانات زودگذر و موقت‌تان باشید؛ هیجانات مثبت یا منفی، مولفه‌ای هستند که می‌توانند شما را در انتخاب همسفر زندگی‌تان دچار اشتباه کنند. برای رفع این حالت و فروکش کردن احساسات تند و تیزتان، توصیه می‌کنیم اندکی صبر و خویشتنداری کنید. به خود بقبولانید در جاده زندگی به واسطه احساساتتان تخت گاز حرکت می‌کنید و هر لحظه امکان برخورد به مانع و تصادف دارید، سعی کنید ترمز احساساتتان را بکشید تا از میزان سرعت‌تان بکاهید. با کاهش سرعت می‌توانید عقل خفته‌تان را بیدار کنید، منطق‌تان را به کار گیرید، با آرامش خاطر و چشمان باز حرکت کنید و با بصیرتی روشن هر آنچه را دور و برتان هست، نظاره کرده و رصد کنید. مجددا راجع به تصمیم به ازدواج‌تان و گزینه انتخابی‌تان تفکر کنید، دوباره آن را ارزیابی کنید و زیر سوال ببرید، چه‌بسا بسیار مشاهده شده اغلب انتخاب‌های هیجانی بعد از مدتی از چشم می‌افتند و مانند گذشته جلوه‌گری و طنازی نمی‌کنند.

4 - امان از چشم و هم‌چشمی
«از دخترخاله‌ات یاد بگیر، شوهری پیدا کرد که بیا و ببین!»، «پسرعمه‌ات چه دختر زیبارویی را به همسری انتخاب کرده است!»، «همه توانستند ازدواج کنند الا تو یکی» و... صحبت‌های این چنینی در بسیاری از خانواده‌هایی که جوانان هم‌سن و سال دارند که اتفاقا همگی‌شان هم دم‌بخت هستند، بسیار شنیده می‌شود.
اگر شما هم در چنین شرایطی هستید؛ از هر کسی که سراغ‌تان می‌آید حرف و حدیث می‌شنوید، تحت فشار هستید و احساس اجبار به ازدواج می‌کنید، خانواده‌تان شما را لای منگنه گذاشته و اصرار به ازدواج سریع‌تر شما دارند، اگر به دنبال برترین انتخاب‌ها هستید یا این که نقشه می‌کشید چگونه و چطور می‌توانید از دیگران رویی کم کنید تا بیایند و ببینند و... باید بگوییم اینجا چراغ قرمز است، لطفا ایست کنید، حرکت شما جایز نیست، حتما جریمه خواهید شد! میل شدید به جبران کردن و خودی نشان دادن، کم کردن روی اطرافیان از طریق ازدواج یا مقایسه دائم گزینه انتخابی خود با مورد ازدواج دیگران و... به عنوان نشانه‌های خطر در انتخاب محسوب می‌شوند که می‌توانند مسیر زندگی‌تان را در سرابی پیش ببرند که هرگز آبی گوارا و قابل نوشیدنی یافت نخواهد شد.

راه‌حل :
حسادت برانگیخته شده‌تان را بپذیرید؛ شما در حال حاضر برحسب این حس‌تان فکر و رفتار می‌کنید. عموما انتخاب بر مبنای حسادت، فارغ از عقل و منطق بوده و بسیار تحت تاثیر کوته‌نگری‌ها و ساده‌اندیشی‌هاست که عاقبتی جز یاس و پشیمانی به ارمغان نمی‌آورد؛ بنابراین در این شرایط، عقل سلیم حکم می‌کند از هر اقدامی در زمینه ازدواج صرف‌نظر کنید، چون ضریب خطا در این نوع انتخاب‌ها تا حد زیادی بسیار بالاست. به جای تفکر به ازدواج، به درون خودتان بیندیشید؛ حسادتتان را ریشه‌یابی کنید، عوامل ایجادکننده و تداوم‌دهنده آن را بشناسید، راهکارهای مقابله با آن را یاد بگیرید و در نهایت خود را ملزم و موظف به تمرین کنید تا با اراده‌ای قوی و برای خوشبختی‌ای که لایق آن هستید به جنگ این حس مخرب بروید. زمانی که عاری و تهی از حسادت شدید و به مرتبه‌ای رسیدید که به خاطر خود، علایق و خواسته‌هایتان خواهان ازدواج باشید، وقت آن است که آستین‌هایتان را بالا بزنید و برای انتخاب همسر ایده‌آل‌تان قدم بردارید.

5 - عجله همیشه‌کار شیطان است
«دوست دارم سریع‌تر تکلیفم مشخص شود»، «حوصله کش‌دادن ماجرا را ندارم»، «از فس‌فس کردن خوشم نمی‌آید، یک‌بار آره یا نه را می‌گویم و خلاص»، «خانواده عروس‌/‌ داماد عجله دارند تا سریع‌تر جواب را بدانند»، «مادر و پدرم عجله دارند» و... .
انتخاب در شرایط اضطرار و عجله، انتخابی عجولانه یا تصمیم‌گیری از نوع از سر بازکنی است. انتخاب عجولانه، انتخابی سریع، بی‌هدف و بی‌سازمان بوده که امکان اشتباه کردن در آن حتمی و قطعی و چند برابر است و احتمال دارد فرد به واسطه آن انتخاب ناآگاهانه و ضرب‌العجل با بسیاری از مصائب و مشکلات جبران‌ناپذیر مواجه شود. هر انتخاب درستی به وارسی و بررسی بسیار نیاز دارد، بی‌گمان لازمه این عمل نیز مستلزم صرف زمان بسیاری است. حال در انتخابی به بزرگی انتخاب شریک و همسفر یک عمر زندگی، حساسیت و اهمیت آن دو صدچندان می‌شود.

راه‌حل :
برای کاهش درصد خطا و افزایش احتمال موفقیت در انتخابتان، سعی کنید بر خصلت عجولانه خود یا دیگران فائق آیید و شرایط فوری و فوتی و موقت امروز را بر خوشبختی و سعادت فردایتان ترجیح ندهید. سلامت آینده زندگی شما ارزش آن را دارد که با این خصلت و افکار ترغیب‌کننده به آن، مبارزه کنید. این جمله را بارها به خود بگویید یا به دیوار اتاق‌تان نصب کنید: «من به ندای عقلم گوش می‌دهم، نباید عجله کنم.» ترس و واهمه را کنار بگذارید، اجازه دهید زمان کارتان را با حوصله پیش ببرد. از این که ممکن است فرد دلخواهتان را از دست بدهید نهراسید، بدانید آن که روزی شماست، مال شما خواهد بود و نه هیچ کس دیگر. با اطمینان تمام بپذیرید، عجله کار شیطان است، به خودتان و فرد مقابل‌تان فرصت شناخت بدهید، گاه با عجول بودن فقط چاه زندگی‌تان را می‌کنید و در قعری فرود می‌روید که شاید پشیمانی بعد از آن سودی نداشته باشد. با اطرافیان یا کسانی که احساس می‌کنید از جانب آنها تحت فشار هستید صحبت کرده و شرایط و افکار خود را تا حدودی بازگو کنید، قاطعانه به آنها بگویید برای دادن جواب مثبت یا منفی عجله ندارید و حتی انتظار دارید در این مسیر مهم، همراهی‌تان کنند. به آنها بگویید تصمیم خود را با آرامش و سر فرصت خواهید گرفت و عجله‌ای برای گفتن جواب ندارید.

6 - یا نصیب و یا قسمت
«باید استخاره کنیم»، «جواب استخاره، جواب ماست»، «قسمت هر چی باشه همون می‌شه»، «با قسمت نمی‌شه جنگید»، «ببینیم قسمت تا چی باشه»، «یا نصیب و یا قسمت» و... این عبارات برای همگی ما آشناست!
وقتی بحث داغ خواستگاری و ازدواج می‌شود، استفاده از این عبارات از دهانمان نمی‌افتد؛ به حقیقت یک باور یا بر حسب عادت، پشت بند هر حرف و حدیثی که راجع به ازدواج بیان می‌شود بی‌درنگ یکی از این عبارات را به کار می‌گیریم؛ آنچنان که گویی خودمان هم باورمان می‌شود همه چیز از دست ما خارج است و هر آنچه تقدیر و مقدر باشد، چه ما بخواهیم چه نخواهیم، اتفاق خواهد افتاد. اعتقاد راسخ بر این باور اشتباه که ازدواج تمام و کمال منوط به قسمت است، گاه به اهمال و سست کاری ما منجر می‌شود تا به همین دلیل، دور تحقیق و مشورت را خط قرمزی بکشیم و در کمال ناباوری، عاقبت مهمترین انتخاب زندگی‌مان را به گردن قسمت بیندازیم و به «هرچه باداباد» و «هر چه پیش آید، خوش آید» تن دهیم. انتخاب بر این حسب، بزرگ‌ترین اشتباه ممکنی است که فرد، خود یا به اجبار و اصرار خانواده به آن متوسل می‌شود؛ پیروی از این باور خیانتی بیش نیست و ظلمی به خود یا دیگری است که احتمال دارد تاوانی به اندازه یک عمر زندگی پرعذاب به همراه داشته باشد.

راه‌حل :
یادتان باشد اراده خداوند در طول اراده ماست، خداوندگار روزگار بر همه چیز قادر و تواناست، اما با این حال، او به ما عقل و قدرت انتخاب داده تا با توسل به آنها، برای سعادت و خوشبختی خود برترین‌ها و مناسب‌ترین‌ها را گزینش کنیم. پس هوشیار باشید؛ ازدواج تقدیر یا سرنوشت از پیش تعیین شده نیست، یقین داشته باشید این شمایید که سعادت یا شقاوت زندگی‌تان را انتخاب می‌کنید.
صرفا با توجه به کلیات یا احیانا با اتکا به این اندیشه خام که بالاخره در زندگی مشترک راهتان را پیدا خواهید کردید، پیش نروید. خوب تحقیق کنید؛ تا آنجایی که برایتان مقدور است ذره‌بین به دست بگیرید و مورد انتخابی‌تان را رصد کنید و بکاوید و به قول معروف، مو را از ماست بیرون بکشید؛ اجازه ندهید هیچ چیز از نگاه‌تان دور بماند از هر کسی که می‌توانید و می‌دانید خبری دارد پرسش کنید، از شخصیت، روحیات، اخلاقیات، خانواده، فرهنگ و... فرد مورد نظرتان کسب اطلاعات کنید.

از سوی دیگر، به جای «یا نصیب و یا قسمت گفتن» از عاقلان و مصلحان مشورت بگیرید. با افراد با تجربه و خیرخواه و عاقل مشورت کنید فرد مورد نظرتان را تشریح کنید، نظرات آنها را بشنوید، کم و کاستی‌ها را بررسی کنید، توانمندی مقابله و مواجهه خود با مسائل را محک بزنید و... آن گاه به طور قطع خواهید توانست با ادله‌های صحیح و منطقی، صحت انتخاب‌تان را تائید یا رد صلاحیت کنید.

7 - احساس تنهایی
«من آدم تنهایی هستم، نیاز به یک همدم دارم»، «ازدواج تو را از تنهایی بیرون می‌آورد»، «تنهایی امانم را بریده، اگر کسی پیدا شود، زندگیم کن‌فیکون می‌شود» و... .
احساس تنهایی شدید، بسیار ساده‌تر از آنچه که فکرش را کنید، می‌تواند هر فردی را در معرض انتخاب اشتباه قرار دهد. هر وقت شخصی در تنهایی مفرط خود غوطه‌ور شود، احساس یاس و تاسف بی‌قرارش کرده و او را بر هر آغوش به ظاهر بازی، پذیرا می‌کند. فقط کافی است سری به مجلات و روزنامه بزنید و حوادث آن را ورق بزنید بی‌شک با موارد بسیاری برخورد خواهید کرد که چگونه افرادی به خاطر فرار از تنهایی در دام شیاطین گرفتار شده‌اند. قصه تکراری اکثریت قریب به اتفاق این افراد، جوان تنهایی است که به طلب رویای رهایی از دست غول تنهایی و نجات از غم و غصه، دل به غریبه‌ای سپرده و تا ناکجاآباد پیش رفته است.

راه‌حل :
در اولین گام، سعی کنید خود را از دام تنهایی برهانید. اگر فکر می‌کنید ازدواج راهی برای حل این مساله است، کاملا در اشتباهید! به جای اندیشه به ازدواج، بهتر است با دوستان و آشنایانتان رفت و آمد کنید، در کلاس‌های هنری و ورزشی ثبت‌نام کنید، خود را هدفمند سازید و برای آینده‌تان برنامه‌ریزی کنید و... بی‌شک بعد از این که از عمق تنهایی‌تان کم کردید، می‌توانید برای زندگی‌تان تصمیمات بهتری بگیرید که در این مرحله شاید ازدواج بهترین گزینه باشد.

8 - ظواهر فریبنده و دلربا
«پزشک حاذقی است»، «فرد بسیار پولدار و زیبایی است»، «اندام فوق‌العاده خوبی دارد»، «بسیار خوش مشرب و بذله‌گوست» و... . چشم دوختن به ظواهر افراد، اشتباه دیگری در انتخاب همسر است. گاه خواسته یا ناخواسته جذب افرادی می‌شویم که به دلیل موقعیت شغلی‌شان برجسته‌اند، در جایگاه قدرت ویژه‌ای قرار دارند، از جذابیت ظاهری محسورکننده‌ای برخوردارند، روابط اجتماعی بالایی دارند و در نزد دیگران محبوب هستند و... ویژگی‌های برجسته و برتر برخی افراد باعث می‌شود آنان مورد مناسبی برای ازدواج به نظر آیند تا آنجایی که هر کسی متمایل به ازدواج با آنها باشد، اما حقیقت این است که هر کسی باید با شخصی ازدواج کند که برای زندگی با او مناسب است. تناسب در ازدواج امری مهم بوده و بر هر تمایل و گرایشی ارجحیت دارد. هر فردی برای تجربه خوشبختی باید در آرزوی ازدواج با کسی در حد و اندازه خودش باشد.

راه‌حل :
اگر در شرایطی قرار گرفته‌اید که تصور می‌کنید حواشی شخصیت فرد انتخابی‌تان شما را مغلوب خود کرده، بهتر است اندکی صبر کنید و سریعا پای سفره عقد نروید. ابتدا سعی کنید فرد مورد نظرتان را تهی از برتری‌ها و موقعیت خاصش (زیبایی، شغل پردرآمد، پرستیژ، موقعیت اجتماعی و...) تصور کنید، سپس به این سوالات پاسخ دهید: آیا همچنان او را فرد قابل قبولی می‌دانید یا نه؟ آیا حاضرید به او بله بگویید و به عنوان همسر انتخابش کنید؟ این فردغیر از این شرایط خاصش، چه خصوصیات ویژه دیگری دارد که شما مجذوب آن شده‌اید؟ آیا واقعا او را به خاطر خودش می‌خواهید یا شرایط استثنایی‌اش؟ اگر او را همراه شرایط ویژه‌اش بپذیرید و با او ازدواج کنید، اما بازی روزگار برتری فعلیش را از او بگیرد آیا باز حاضرید زندگی‌تان را با او ادامه دهید؟ و... .
اگر در پاسخ به این سوالات دچار مشکل شدید حتما در انتخابتان تجدیدنظر کنید، بی‌تردید بپذیرید این شخص آن فردی نیست که شما می‌خواهید و می‌توانید در کنارش آرامش پیدا کنید و خوشبخت باشید.

9 - هر چه زودتر، بهتر
«دیگه داری پیر می‌شی، کی می‌خوای ازدواج کنی؟»، «همسن و سالای تو الان بچه دارن ولی تو هنوز اندر خم اولین کوچه‌ای!»، «زودتر ازدواج کنی، موفق‌تری» و... .
سن ازدواج وابستگی تام به فرهنگ و آداب و رسوم هر خانواده و قومیتی دارد، اما با این حال بسیاری از کارشناسان، ازدواج در سنین نوجوانی یعنی زیر بیست سالگی را بسیار پرخطر می‌دانند، حتی گاه ازدواج در سنین بالاتر از این سن را هم به صلاح نمی‌دانند. آنان معتقدند فردی آماده ازدواج است که بلوغ‌های چندگانه (عاطفی، عقلی و اجتماعی) را پشت‌سر گذاشته باشد، به خودآگاهی و شناخت درستی از خویش دست یافته، اولویت‌هایش را تعیین کرده و به دور از هیجانات موقت و کاذب دست به انتخاب بزند و... .

راه‌حل :
اگر همین حالا در موقعیت انتخاب مورد ازدواج‌تان هستید بهترین کار این است که خود را محک بزنید و ملاک‌هایتان را بررسی کنید و چند باره این پرسش‌ها را از خود بپرسید: آیا زمان ازدواج‌تان فرارسیده است؟ آیا آمادگی پذیرش مسئولیت‌های زندگی مشترک را دارید؟ آیا این فرد مطابق با ملاک‌های شما و خانواده‌تان است؟ آیا می‌تواند در پیش بردن اهداف‌تان به شما کمک کند یا نه؟ و... .

10 - بحران‌های روحی و عاطفی
«فکر کنم با ازدواج اوضاع روحی‌ام بهتر شود»، «دوای درد من ازدواج است»، «اگر ازدواج کنم تمام مشکلاتم حل می‌شود» و... .
اظهارات فوق، گفته‌های افرادی است که دچار «شکست عاطفی» شده‌ و تصور می‌کنند با ازدواج می‌توانند از شرایط و احوالات نابسامان و بد خود رها شوند. نجات از بحران روحی با ازدواج، صرفا تصوری اشتباه و نادرست است که می‌تواند مصداق حقیقت «از چاله به چاه افتادن» باشد.

راه‌حل :
برای نجات از بحران عاطفی و افسردگی‌های طولانی‌مدت با یک روان شناس مشورت کنید. ایشان با ارائه راهکارهایی تخصصی یاری‌تان می‌کند تا با افکار منفی و پریشان‌کننده خود مواجه شوید، هیجاناتتان را بشناسید و در نهایت با فراگیری و به‌کارگیری روش‌های سودمند،برای حل مشکلات روحی و عاطفی گام بردارید

روزی که می خواستید تشکیل خانواده بدهید را به یاد دارید؟ دوست داشتید بلند فریاد بزنید که من می خواهم همسرم را خوشبخت کنم... من می خواهم بهترین پدر و یا مادر دنیا بشوم... من می خواهم که خوشبخت ترین خانواده دنیا باشیم و ...

روزگار گذشت و فرزندانی از شما و همسرتان متولد شدند که می خواستید خوشبخت و خوشحالشان کنید، آیا هستند؟ به مقصر کاری ندارم، همسرتان، مادرش، روزگار، وضعیت اقتصادی و ... یادتان باشد که این آفتاب بر سر همه می تابد و این ماییم که می توانیم از روشنی اش بهره بگیریم و یا خود را در تاریکی فرو ببریم.

شاید خواندن این مقاله علمی، راه شما را عوض کند، این حرف های کارشناسان است، همان چیزی که به دو دو تا چهار تا معروف است.

خانواده چیست؟
خانواده عبارت است از مجموعه ای از افراد که براساس نقش ها، قواعد، ارتباطات، مراودات و تعاملات برای ایفای وظایف خود تشکیل شده است. خانواده چیزی بیشتر از مجموعه افرادی است که با هم در یک فضای فیزیکی و روانشناختی خاصی به سر می برند. خانواده یک نظام اجتماعی طبیعی است. نظامی که یک دسته قواعد، نقش ها، یک ساختار قدرت، اشکال مراوده و ارتباط و روش های گفتگو و حل مساله را که انجام موثر وظایف گوناگون را ممکن می سازد، ایجاد می کند. در چنین نظامی افراد توسط پیوندهای نیرومند، پایدار، متقابل و وفاداری با همدیگر مرتبط می شوند.

بنابراین خانواده  عبارت است از اشتراک زندگی زن و مرد که با پیوند ازدواج رسمیت می یابد و به عنوان یک نهاد اجتماعی و برگرفته از نظام فوق، وظایف زیر را بر عهده دارد:
1- تولید نسل و رفع نیازهای جنسی
2- تعیین هویت اجتماعی فرزندان و اجتماعی کردن آن ها
3- حفظ و استحکام تعادل شخصیت بزرگسالان.

اما از نظر انسجام و سلامت، خانواده ها دو گونه اند: 

الف- خانواده های گسیخته
منظور خانواده هایی هستند که بر اثر عواملی همچون فوت، طلاق، خیانت، اعتیاد، بی مسئولیتی، زندان، متواری بودن، از کار افتادگی، جنون و... یکی از زوجین از خانواده، غیبت موقت یا دائم داشته باشد و یا به دلایلی اثربخشی خود را از نظر هدایت و نظارت و اجرای نقش های ضروری از دست داده باشد.

عمدتاً خانواده ها در این شکل، به تک والدی، چه مرد یا زن، بی سرپرست و فاقد سرپرست موثر، علیرغم حضور فیزیکی آنان مثل اعتیاد والدین و جنون و... یافت می شود.غیبت یک یا هر دوی زوجین باعث می شود فرزندان نتوانند چه مستقیم و یا غیرمستقیم، الگوداری مناسب را انجام داده و لذا در برخورد با مسایل، نحوه مقابله با آن موضوع را ندانسته و به دلیل نبود سیستم نظارت و کنترل مناسب، زمینه های آسیب پذیری بیشتری را خواهند داشت.

براساس تئوری یادگیری اجتماعی، از آنجایی که هر امر مطلوب و غیرمطلوب، آموختنی است، لذا نبود افرادی به عنوان الگوی رفتاری باعث می شود، خیلی از مسائل رفتاری، اعتقادی، ارزشی و فرهنگی به خوبی آموخته نشوند و سیستم خانواده از نظر ساختاری نیز، سازمان مناسبی نداشته باشد و در عرصه زندگی و چرخه آن، چالش های فراوانی داشته و درصد احتمال تبعات ناشی از عدم مواجهه صحیح با چالش ها افزایش یابد به همین منظور، معمولاً آسیب پذیری در خانواده های گسیخته، بسیار بیشتر از خانواده های غیر گسیخته است.

نکته دیگر اینکه معمولاً در خانواده های تک والدین، والد حاضر ضمن ایفای نقش خود، مجبور است نقش والد غایب را نیز بازی کند که این امر، ضمن کمرنگ کردن نقش اصلی خود، ایفای مطلوبی را در پی ندارد و فرزندان را دچار ابهام در نقش های زندگی در آینده می کند، چرا که تشخیص تفکیک و نقش های زنانه و مردانه و همچنین نقش های لازم در سیستم زناشویی و رابطه پدر یا مادر با کودک را به دلیل خلاً موجود دچار ابهام می سازد و لذا آموزش صحیحی اتفاق نمی افتد.

 همچنین در خانواده های با سرپرست غیرموثر مثل اعتیاد و زندانی... وجود رفتارهای غلط اجتماعی و فردی والدین و حاکمیت سیستم ارزشی، فرهنگی و هنجارهای آن ها، باعث ایجاد الگوهای رفتاری غلط فرزندان می گردد و بر همین اساس وجود اعتیاد نزد فرزندان پدر معتاد یا مادر معتاد بیشتر از فرزندانی است که والدین آنها کشیدن سیگار را تجربه نکرده اند.

ب- خانواده های سالم یا منسجم
 منظور خانواده هایی است که زوجین یا پدر و مادر در عرصه زندگی اجتماعی حاضر و ضمن حضور فیزیکی، موثر نیز می باشند معمولاً پدر و مادر در این سیستم هر کدام نقش خود را به خوبی ایفاء کرده و با ایجاد سیستم کنترل و نظارت و هدایت و ایجاد تمهیدات لازم رفتاری و آموزشی، به ایجاد الگوی مناسب جهت تربیت فرزندان اهتمام می نمایند.
در این شکل از خانواده مشکلاتی که در بحث خانواده گسیخته، مطرح گردید، جایی ندارد و یک نوع تعادل و سلامت مشاهده می شود، این نوع خانواده می تواند زمینه ای برای خانواده های متعادل یا خوشبخت باشد.
همیشه یادمان باشد که از درخت سیب، باید توقع سیب داشت ، نه هلو...

زوج های بی شماری شکایت می کنند که شعله عشقی که در آغاز رابطه شان بوده، فروکش کرده و خاموش شده است. خیلی ها آن را به گردن تفاوتهای بین دو طرف می اندازند که به مرور زمان و با شناخت بیشتر آنها را از هم دور میکند.

واقعاً چه چیز باعث می شود آن شور و اشتیاق اولیه به بی علاقگی و بی تفاوتی تبدیل شود؟ زوج هایی که کارشان به جدایی کشیده معمولا دچار یکی از این حالت ها  شده اند و تصمیم گرفته اند پیوند خیالی شان را از هم بگسلند. اگر شما هم در ابتدای راه هستید بهتر است از این موارد درس بگیرید و راه رفته آنها را ادامه ندهید.

پیوند خیالی
پیوند خیالی به نوعی ارتباط اطلاق می شود که بعنوان جایگزینی برای یک رابطه عاشقانه واقعی عمل میکند. این توهم ارتباط و نزدیکی به زوج این امکان را می دهد که با وجود فاصله احساسی، خیالی از عشق و دوست داشتن برای خود داشته باشند.

نزدیکی جسمی و فاصله احساسی از مشخصه های پیوند خیالی است. این پیوند زمانی شکل میگیرد که حس واقعی و جدی عشق، احترام و جاذبه با خیالات امنیت، ارتباط و محافظت جایگزین میشود. با اینکه همه اینها به نظر خصوصیاتی مثبت را یک ارتباط صمیمی میرساند اما جایگزین کردن یک اولویت فیزیکی می تواند هر رابطه صمیمی را خراب کند.

افرادی که پیوند خیالی دارند، سعی می کنند که با هم باشند اما بدون انرژی، استقلال و محبتی که روزی به زندگیشان رنگ میداد. وقتی زوجها این حسهای واقعی را به هم از دست میدهند، به جای اینکه با این روند مخرب مبارزه کنند، یا رابطه را دور می اندازند یا عمیقتر در خیال ترس از دست دادن همدیگر و تنها ماندن فرو میروند. خوشبختانه این احساسات و هیجانات قابل برگشت هستند.

پیوندهای خیالی به صورت دائم وجود دارند. بعضی زوجها در این خیالات عمیقتر میشوند. بیشتر افراد بین لحظاتی که واقعاً صمیمی و نزدیک هستند و لحظاتی که خیال را جایگزین عشق واقعی میکنند، در نوسانند. با تشخیص میزان درگیر کردن خودتان در پیوند خیالی میتوانید با عادات و رفتارهای منفی مبارزه کرده و مراحلی جدید و هیجان انگیز از رابطه تان را تجربه کنید.

از دست دادن جاذبه جنسی
وقتی در پیوند خیالی باشیم، به مرور زمان مقداری جاذبه جنسیمان به او را از دست میدهیم. تکیه کردن به کسی برای اینکه از ما مراقبت کند یا ما از او مراقبت کنیم، فشار سنگینی بر رابطه مان وارد میکند. کمکم آن فرد را جزئی از خودمان میبینیم و در آن چارچوب، شعله آن عشق که ما را به سمت هم کشیده بود، کمتر میشود. وقتی به طرفمان بعنوان فردی مستقل با شخصیتی جذاب نگاه کنیم، هیجان همیشه در رابطه مان خواهد ماند.

تلفیق هویتها
آیا وقتی به رابطه تان نگاه میکنید، میتوانید راههایی که شما و همسرتان پا روی مرزهای همدیگر میگذارید را تشخیص دهید؟ آیا به جای اینکه بگویید، «او» یا «من»، میگویید «ما»؟ حفظ استقلال شخصیتهایمان در رابطه، بهترین راه برای حفظ جذابیت طرف مقابلمان است، این جدا کردن شخصیتها از هم نه تنها شما را از هم دورتر نکرده بلکه باعث میشود همسرتان جذابیت بیشتری برایتان داشته باشد. موقعیتی که برای بار اول عاشق میشوید را در نظر بگیرید. براساس همان خصوصیات و ویژگیهای خاص و منحصر به فرد است که جذب طرف مقابلتان میشوید. استقلال شخصیت اوست که علاقه و احترام در شما ایجاد کرده و شما را به سمت او میکشاند.

این دگر من نیستم...
وقتی به درجه ای از آسایش و راحتی در رابطه میرسیم، کمتر به ظاهر خودمان توجه میکنیم. دیگر بدون توجه و ملاحظه رفتار کرده و خیلی اوقات ممکن است موجب آزرده خاطر شدن همسرمان شویم. ممکن است وزنمان بالا رود، عادتهایی ناسالم پیدا کنیم، کمتر ورزش کنیم و بیشتر تنقلات بخوریم. این عادتها فقط از روی راحتی و آسایش نیست. اینها روشهایی برای محافظت از خودمان از نزدیکی مداوم است. این عادتها معمولاً اعتمادبه نفس ما را از بین برده طرفمان را از ما دور میکند.

نداشتن فعالیتهای اشتراکی
معمولاً در ابتدای رابطه همه ما هیجان داریم که چیزهای جدید را با هم امتحان کنیم و ماجراهای جدید را تجربه کنیم. وقتی رابطه به شکل عادت درمی آید، درمقابل تجربیات جدید مقاومت میکنیم. بدگمان تر و انتقادی تر میشویم و تمایل کمتری برای انجام فعالیتهای مشترک با همسرمان نشان میدهیم. خیلی مهم است که علایق همسرتان را در نظر داشته و فعالیتهایی که هر دو از آن لذت میبرید را در کنار هم انجام دهید. عشق در خلاء نمیتواند وجود داشته باشد. کمی سرعت زندگیتان را پایینتر بیاورید و برای حرفزدن و ارتباط برقرار کردن با هم وقت بگذارید تا بتوانید صمیمیتتان را حفظ کنید. انجام کارهایی که به همسرتان نشان دهد دوستش دارید، به روشن نگه داشتن شعله عشقتان کمک میکند.

ارتباط شخصی کمتر
خیلی مهم است که زندگیهایمان را با کسانی که دوست داریم تقسیم کنیم. با این کار میتوانیم خیلی بیشتر آنها را بشناسیم. با این روش آنها را به صورت افرادی مستقل از خودمان میبینیم. این کمکمان میکند آنها را نه به اجبار بلکه به اندازه های واقعی دوست داشته باشیم. کمک میکند دوستی بین خودمان ایجاد کنیم که وقتی میخواهیم حرفی به همسرمان بزنیم، کمتر انتقادی رفتار کرده و وقتی طرفمان نظر خودش را به ما میگوید، حالت دفاعی به خودمان نگیریم. همه این تلاشها، عشق را در رابطه مان تقویت کرده و جاذبه میانمان را بالا میبرد.

فرو خوردن خشم
اگر انتقادی به همسرتان دارید یا کینه و خشمی را در خودتان احساس میکنید، سعی کنید بفهمید آیا به طریقی ملایم آن را بیرون می ریزید؟ کنار آمدن با مشکلات از جایگاهی عاقلانه باعث میشود حس محبت و دوست داشتنتان را از بین نبرید. شاید ارتباط و گفتگوی صادقانه سخت باشد اما کمکتان میکند همسرتان را بهتر بشناسید تااینکه بخواهید با عینک بدبینی به او نگاه کنید. وقتی عادت کنیم احساساتمان را در خودمان بریزیم و به جای مطرح کردن آنها با همسرمان، بر علیه او جبهه بگیریم، روی یخ اسکیت کرده ایم. حتی وقتی کمکم احساس نزدیکی کنیم، به محض اینکه همسرمان کاری کند که دوست نداریم، دوباره حالت انتقادی میگیریم. وقتی بتوانیم آزادانه چیزهایی که اذیتمان میکند را به همسرمان بگوییم، خیلی راحت تر میتوانیم آن مسائل را فراموش کرده و از دلمان بیرون بریزیم. هرچه توانایی خودمان برای چنین رفتاری را تقویت کنیم، احساس نزدیکی احساسی بیشتری به همسرمان خواهیم کرد. مزیت انعکاس دادن افکار و احساساتمان این است که دیگر به بدگمانی به همسرمان نگاه نمیکنیم.

وقتی نتوانیم این کار را بکنیم، ارتباط احساسی ما با او کمکم از بین رفته و تنها چیزی که برایمان باقی میماند همان پیوند خیالی است. برای برگرداندن شور و عشق به رابطه مان فقط کافی است کارهای کوچکی انجام دهیم که به همسرمان نشان دهیم برای کسی که هست دوستش داریم. اگر هر روز برای مقابله با این رفتارهای عادتی قدم برداریم، به سمت ارتباطی رضایت بخش تر و توام با دوست داشتن خواهیم رفت.

زن ایرانی، زنی است که می سازد، با کمی ها و کاستی ها و حرمت نگه می دارد، حرمت خانه ی عشق را  می داند که اگر آشیانه اش خراب شود، انگار کل جامعه و کشورش خراب شده.

همینطور که داشت با دستمال توی دستش بازی می کرد، ادامه داد: آقا به خدا برادرم داره از دست زنش، خورد می شه، به نظر شما من چی کار می تونم بکنم؟
دلم برایش می سوخت، مردی که زیر بار خواسته های بی پایان همسرش، سه شیفت کار می کرد و بازهم قرض و قسط و ...
حرفاشو تو ذهنم مرور می کردم که ببینم به عنوان یه مشاور، چه کمکی می تونم بهش بکنم، می گفت: دائم چشم و هم چشمی با زن های فامیل و دوست و آشنا، خدا نکنه تو خونه کسی چیزی ببینه، تا آخر هفته باید اون وسیله تو خونش باشه، این قدر وسیله برقی داره که نگو، از ماکارونی ساز گرفته تا تخم مرغ پز!

با این که تا خونه باباش بود، حداکثر تا شمال رفته بود، الان باید سالی یکی دوبار با دوستاش به سفرهای خارجی بره، اون یه دونه بچه هم از صبح تا غروب تو مهد کودکه، بعضی وقت ها زنگ می زنن که خانوم، شب شد، می خوایم در مهد رو ببندیم، لطفا بیاین دنبال بچتون!
کمد لباس هاش داره می ترکه، پالتو می خره، دو میلیون، یکی نیست بگه بابا، کسی که باباش یه بازنشسته ساده است و شوهرش هم کارمنده که نمی ره هر سال میلیون میلیون، پول پالتو بده!

صدامو صاف کردم و گفتم: برادرتون چی می گه؟ شاید راضی باشه؟
انگار که رو آتیش نفت ریخته باشن، شاکی شد و گفت: راضی باشه؟ اون بدبخت جرات نداره جیک بزنه، حتی اگه بگه برو دنبال بچه و از مهد بیارش، با چنان دعوا و داد و بیداد و آبرو ریزی تو در و همسایه مواجه می شه که توبه کار می شه، حرف اول و آخر به این خانوم، چشمه ، فقط چشم!

پِرِس کردن شوهر
مرد، زن، فرزند، خانه، خانواده شاید تمام این واژه ها بلرزند و فرو ریزند، از دست زنانی که داشته هایشان به چشم نمی آید و دنبال چیزهایی هستند که ندارند، انگار می خواهند به سرعت بازار برسند، اما نمی دانند که این بازار، سرعت نور دارد! تحت فشار قرار دادن همسری که می دانند تمام زحمت خود را می کشد، اما نمی رسد، نمی تواند از پس خواسته های رنگارنگ و بزرگ زنی بربیاید که چیزهایی را فراموش کرده است.

فراموش کرده است که برای چه به این دنیا پا گذارده؟ آیا آمده که با چشم و هم چشمی با زنان دیگر، قداست کلمه ی همسر و مادر را زیر سوال ببرد؟ آمده که عشق و فداکاری و از خود گذشتگی زنان این مرز و بوم را پایمال کند؟

زنان ایرانی، زنانی اند که نقش و حضورشان در خانه آنقدر پر رنگ است که با چند ساعت نبودنشان، حال بقیه اعضای خانه خراب می شود، انگار محور خانه نیست و زمین دیگر نمی چرخد!

زن ایرانی، زنی است که می سازد، با کمی ها و کاستی ها و حرمت نگه می دارد، حرمت خانه ی عشق را و می داند که اگر آشیانه اش خراب شود، انگار کل جامعه و کشورش خراب شده.

زن با ایمان ایرانی که بانوی گل و آیینه را مقدس می داند و دوست دارد که به رنگ او در آید، شنیده است که حضرت می فرمود: از پدرم شنیدم که فرمودند، هرگز از شوهرت چیزی نخواه که نتواند آن را تهیه کند.خودش نیز هیچگاه از همسر مهربانش ، علی چیزی نخواست، حتی غذا!

در روایت است که روزی حضرت علی، تنهاترین مرد تنهای شهر، که سلام و درود پروردگار بر او باد، به خانه آمد و از همسرش غذایی خواست، بانوی مهربانی و گل، سر به زیر انداخت و فرمود: دو روز است که در منزل غذای کافی نداریم، آنچه بود به شما و فرزندانم ؛ حسن و حسین دادم و خود از غذای اندک موجود استفاده نکردم. حضرت با تأسف بسیار فرمود: فاطمه جان! چرا مرا آگاه نکردی تا به دنبال تهیه غذا بروم؟ و آن بانو در جواب عرض کرد:« ای اباالحسن! من از پروردگار خود حیا می کنم، چیزی را که تو بر آن توان و قدرت نداری درخواست نمایم.»(مناقب ابن شهر آشوب، ج2، ص26)

بانوی ایرانی می داند که صدای شکستن غرور یک مرد، آسمان را به لرزه در می آورد، خجالت مردی که نمی تواند خواسته های همسرش را به جا آورد، کوه را آب می کند، چه برسد به نابود شدن عشق در یک خانه!

اگر نشانه‌هايي كه گفتيم را در رابطه‌تان ديده‌ايد اما ديرتر از آنكه بتوانيد كمكي به رابطه‌تان بكنيد متوجه خطرساز بودن‌شان شده‌ايد، براي‌تان متاسفيم. احتمالا اين روزها يك جدايي دردناك را تجربه كرده‌ايد و براي برگشتن به زندگي به كمك ما نيازمنديد. شايد نكته‌هايي كه در ادامه می‌آید بتواند به شما براي سر و سامان دادن به زندگي‌تان كمك كند.

گريه كنيد
چيزي كه شما را نكشد، قوي‌ترتان مي‌كند و قطعا يك نامزدي از دست رفته هم شما را نخواهد كشت. پس حالا كه قرار است براي يك زندگي تازه آماده شويد، چند روزي را به سوگواري بگذرانيد. اشكالي ندارد، گريه كنيد، پرخاشگر شويد و ناسازا بگوييد. شما در اين چند روز سوگواري از هفت دولت آزاد خواهيد بود اما مراقب باشيد عزاداري‌تان براي رابطه از دست رفته بيش از اندازه طولاني نشود و زندگي‌تان را مختل نكند.

حالا وقت آن است كه اتفاقي كه افتاده را يك‌بار ديگر بررسي كنيد. در رابطه ميان شما و نامزدتان چه گذشته بود؟ چرا از هم جدا شديد؟ سهم شما از آنچه اتفاق افتاده چقدر است و فكر مي‌كنيد اگر كجاي كار اشتباه نمي‌كرديد، اين اتفاق براي‌تان نمي‌افتاد؟ حالا وقت آن است كه معلم خوبي باشيد و از آنچه پيش آمده درس بگيريد.

سرتان را شلوغ كنيد
به دوستاني كه مدت‌هاست از آنها خبر نداريد زنگ بزنيد، با همكلاسي‌هاي دانشگاه‌تان قرار بگذاريد، براي اضافه كاري در اداره‌تان بمانيد اما اجازه ندهيد فكر و خيال در مورد نامزد سابق‌تان به ذهن‌تان برگردد. اين فكر و خيال‌ها بايد محدود به همان قدم اولي كه بعد از جدايي برداشته‌ايد، يعني دوره سوگواري‌تان بماند. پس ماجرا را كش ندهيد

زندگي‌تان را از نو بسازيد
راهي براي معنا دادن به زندگي‌تان پيدا كنيد. ممكن است از دست رفتن رابطه‌اي كه چند سال از عمرتان را برايش خرج كرده‌ايد، به شما اين احساس را القا كند كه زندگي‌تان را بر باد داده‌ايد اما اگر از همين امروز براي بيشتر رشد كردن و رسيدن به اهدافي كه مدت‌ها معلق‌شان كرده‌ايد استفاده كنيد، مجالي براي فكر كردن به اين موضوعات براي‌تان نمي‌ماند.

بدويد
دويدن هم به شما قدرت فرار از فكر‌هايي كه آزارتان مي‌دهد را خواهد داد و هم با ترشح بيشتر هورمون اكسی توسين در بدن‌تان به شما قدرت رواني بيشتري را هديه خواهد كرد. وقتي هر روز بيشتر از 40 دقيقه ورزش كنيد، نه‌تنها اجازه حمله كردن افسردگي به زندگي‌تان را نمي‌دهيد بلكه براي دوباره ساختن زندگي‌تان هم قدرت و نشاط بيشتري پيدا مي‌كنيد.

بلافاصله عاشق نشويد
شايد تصور كنيد غم از دست دادن را با آمدن يك فرد تازه به زندگي‌تان راحت‌تر فراموش مي‌كنيد اما مراقب باشيد! اين يك فريب بزرگ است! بلافاصله وارد شدن به يك ارتباط ديگر، نه‌تنها در درازمدت كمكي به از بين رفتن احساسات منفي‌تان نمي‌كند بلكه باعث مي‌شود با چشم‌هاي بسته به رابطه ديگري وارد شويد و با اشتباهات خود، شرايط را براي يك شكست ديگر مهيا كنيد؛ شكستي كه اين بار سخت‌تر و ويران كننده‌تر خواهد بود.

تنها نجنگيد
اگر احساس مي‌كنيد با وجود همه تلاش‌هاي‌تان نمي‌توانيد از دوره سوگواري بيرون بياييد و به خود كمكي كنيد، به يك تنه جنگيدن با غم‌هاي‌تان ادامه ندهيد. كافي است به يك روانشناس مراجعه كنيد و از او براي برگشتن به روزهاي عادي زندگي‌تان كمك بگيريد.